The King of Limbs is amper een paar maanden oud als Thom Yorke het aanwezige concertpubliek met een gloednieuwe song verrast. Open The Floodgates, een pure pianoballad, hier nog een track in wording. Prachtig verstillend met een diepgang welke totaal van het elektronische proces afwijkt waarin de tevens solerende zanger van Radiohead verkeert. Een paar jaar eerder haalt hij datzelfde geintje tijdens de voorbereidende fase van de Atoms For Peace tour met het semi akoestische gitaarspel op het verder met kille synthesizersferen gemarkeerde Skirting on the Surface uit. Een donkere onuitgebrachte Radiohead track. Twee splintersongs die later feilloos een plek in het maatschappelijk betrokken A Light for Attracting Attention opeisen. De soundtrack voor de onvoorspelbaarheid van het Nu.
Radiohead brengt vervolgens totaal onverwacht een paar jaar later het indrukwekkende A Moon Shaped Pool meesterwerk uit. Thom Yorke werkt aan de afronding van het Atoms for Peace project, leent zijn creativiteit uit om twee uur durend materiaal aan de Luca Guadagnino film Suspiria af te leveren, en gaat vervolgens met de therapeutische ANIMA verwerkingsplaat aan de slag. De unieke live uitvoeringen van Open The Floodgates en Skirting On The Surface blijven unieke luisterervaringen welke in eerste instantie geen vervolg krijgen, en die vrijwel zeker als geslaagde probeerseltjes een plek in de geschiedenisboeken opeisen.
Maar dan volgen de COVID-19 lockdown periodes, noodgedwongen blijft Radiohead ver van het publiek verwijderd, concertreeksen worden op het zijspoor geplaatst. Thom Yorke duikt met zijn Radiohead maatje Jonny Greenwood de studio in, waar de van Sons of Kemet bekende jazzdrummer Tom Skinner zich bij het tweetal voegt. De geboorte van The Smile, een supertrio groep, de naam dankende aan een Ted Hughes gedicht. Na het eenmalige optreden tijdens het Glastonbury Live At Worthy Farm event in mei 2021 gaan de geruchten al snel ten ronde. Neemt Radiohead stilletjes afscheid van het publiek om een sterk geamputeerde doorstart te maken.
Het blijft speculeren, totdat in de winter van 2022 een viertal The Smile singles het licht zien, en dat een zeer sterk op elkaar ingespeeld drietal muzikanten een verbazend goed optreden in concertzaal Magazine te Londen verzorgt. De aandacht verlegt zich in ieder geval naar The Smile. Op het wel in Londen gespeelde Just Eyes and Mouth na, komt de setlist verder volledig met die van A Light for Attracting Attention overheen. Geen geslaagde Radiohead spin off dus, maar een fris nieuw project, waarin de bijdrage van Tom Skinner gelijkwaardig aan de rollen van Thom Yorke en Jonny Greenwood is.
We don’t need to fight
Look towards the light
Grab it in with both hands
What you know is right
Somebody’s falling down
Somebody’s telling lies
Simple-ass motherfuckers
With one mistake after another
Het revolutionaire The Same is een protestsong in wording. Thematisch overduidelijk een later uitgewerkte albumtrack. Een aanklacht tegen het politieke bedrog, de Brexit en het onnavolgbare maatschappelijke beleid. De ritmische mensheidvoetstappen door het paranoïde falende besturingssysteem van haperende elektronica ingehaald. De vertwijfeling van in een andere dimensie toekijkende Thom Yorke, lethargisch in stomverbaasde insomnia modus. Lichtgevende sterrenpracht van de aardedonkere Londense skyline plukkende. Fragmentarisch bereikbare geluksmomenten in een warhoofdig spanningsveld, spookachtig, versnellend ondergrondse Subway duisternis.
De toevoegende Tom Skinner waarde openbaart zich in de heftige jazzy rond kronkelende slangenkuilgeluiden slachtveld van The Opposite, de katalysator van de gevaarlijk op elkaar ingespeelde b(r)anddriehoek.
Lit up like a firework.
De chemische reactie zet zich in funkende geslepenheid voort, loom verslavend. Vuur en passie, het explosieve ontbrandingspunt ontsnapt uit de op dreef zijnde vechtende gitaarlijnen. Het is overduidelijk dat Thom Yorke de energievretende leerschool van zijn Atoms for Peace maatje Flea in de bezwerende baspartijen reproduceert. Een demonische spookschaduw, zwaar stuwend en hypnotiserend pompend.
De You Will Never Work in Television Again punkrock is een zwaartekracht arme vrije bungeejump val, kaarsrecht naar beneden, een parachutesprong zonder ontsnappingskoordje. Hees bijtend, gecontroleerd ongecontroleerd en vlijmscherp. Dreigende Pana-Vision pianoregentoetsen worden aangenaam door de hemel trotserende kopstem van Thom Yorke verstoord. Stijltechnisch is er zeker een Pyramid Song verbondenheid, de bevreemdende verwarring met meer diep orkestrale blazers en strijkers weggepoetst.
The Smoke, een bizarre verslaglegging van hoe ver iemand gaat om zijn protest kracht bij te zetten. Koele baslijnen en waarschuwende vintage blazer sirenes spoelen het confronterende zelfverbrandingsproces weg. De herrijzenis van een feniks uit gebluste asresten. De roeping, de boodschap in een martelaarsrol.
Don’t mess with me
As I die in the flames
As I set myself on fire
Speech Bubbles, betoverende paradijselijke harpklanken in een gespreid bed van elektronische krautrock berusting. Wegdromend van de verharde werkelijkheidsgetrouwe echtheid in surrealistische nachtmerrie filterende gitaargolven. Het nerveus freakende Thin Thing shopt weer in die schatrijke Atoms for Peace erfenis. Beklemmende repeterend hypnotiserende lagen stapelen, de vicieuze cirkel valkuil zonder bevrijdende nooduitgang. Manische gekte als voorbij racende tussenstations, duizelingwekkend ontremt roekeloos.
The beginning at the end
‘Til she turns us back again
Het Open The Floodgates Frankenstein monster, de scheppende oorsprong van The Smile in zijn verzachtende vriendelijke vorm, volgroeid en in tien jaar tijd volwassen geworden. De puzzelstukken als een volbracht geheel, het profetische verlangen naar die ontketende ontsnappingstocht uit de verslindende duisternis. Pijnloos zalvend, de piano als doelgericht werkinstrument. Beslagen bespiegelen in de geniale Free in the Knowledge vrijheidssong. Somber, episch met bevroren Koude Oorlog ademstilte sensitiviteit, zo jaren tachtig, zo 2022.
Het losgeslagen motorisch gestoorde A Hairdryer heeft die heerlijke Thom Yorke gekte. Onmogelijk dirigerend leiderschap in perfectie door Tom Skinner opgepakt en uitgevoerd. Onnavolgbaar, tegendraads geniaal. Net als bij Pana-Vision is het topje van het geheimzinnige piramide liedje net boven de oppervlakte zichtbaar, niet wetende welk gigantisch voortdrijvend noise gevaarte zich daaronder schuil houdt.
Look at all the pretty lights
Waving a White Flag, controle verlies, depressies, overgave en escapisme. Aardse vervlakking in hemelse filmische sferen, naar een hoopvol hoogtepunt strevende.
We Don’t Know What Tomorrow Brings
De propaganda sleutelzin die de kille nihilistische postpunkfilosofie uit het verleden aan de hedendaagse onvrede koppelt. Rebels strijdend geeft The Smile de Molotov fakkel aan de jongere generatie door, in werpstandmodus boven op de opruiende barricades staande. De afronding door het vaandel dragende Skirting on the Surface bewerkstelligd. Hoe mooi kan je eindigen, hoe prachtig inspirerend kan je de ziel blootgeven. De destructieve verlokkingen van het artiestenbestaan. Doods, drugs gerelativeerd, op de rand van de afgrond. Eenzame afstervende hoteldecadentie, verwijzende naar de OK Computer afrondingsperiode. Treurige triestheid, gevangen in hulpeloze ontroering. En dan is het stil…
Het album A Light for Attracting Attention van The Smile is uitgebracht door XL op 13 mei 2022.